Ο νέος κορωνοϊός μπορεί να μεταδίδεται και από τα μάτια
Ο νέο
ς κορωνοϊός Covid-19 δεν μεταδίδεται μόνο με την εισπνοή μολυσμένων σταγονιδίων ή από τα μολυσμένα χέρια, αλλά και με την επαφή μολυσμένων σταγονιδίων με τα μάτια, προειδοποιούν Κινέζοι οφθαλμίατροι.
ς κορωνοϊός Covid-19 δεν μεταδίδεται μόνο με την εισπνοή μολυσμένων σταγονιδίων ή από τα μολυσμένα χέρια, αλλά και με την επαφή μολυσμένων σταγονιδίων με τα μάτια, προειδοποιούν Κινέζοι οφθαλμίατροι.
Σε επιστολή τους στο κορυφαίο ιατρικό περιοδικό The Lancet, οι γιατροί από το First Hospital του Πανεπιστημίου Jilin αναφέρουν ότι η πιθανότητα αυτού του τρόπου μετάδοσης έχει αγνοηθεί στην παρούσα επιδημία, προειδοποιώντας ότι η περίθαλψη των ασθενών χωρίς προστατευτικά των ματιών εγκυμονεί σοβαρούς κινδύνους για την υγεία όσων έρχονται σε στενή επαφή μαζί τους.
Όπως εξηγούν στην επιστολή τους, το πιο τρανταχτό παράδειγμα για την ορθότητα όσων λένε είναι η περίπτωση του Dr Guangfa Wang, μέλους της Κινεζικής Εθνικής Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων για την πνευμονία. Ο ίδιος ο Dr Wang, ο οποίος είναι καθηγητής και επικεφαλής του Τμήματος Αναπνευστικής Ιατρικής στο First Hospital του Πανεπιστημίου του Πεκίνου, ανακοίνωσε στις 22 Ιανουαρίου ότι μολύνθηκε με τον ιό Convid-19 στη διάρκεια επιθεώρησης που έκανε στην πόλη Ουχάν, που είναι το επίκεντρο της επιδημίας.
Κατά την παραμονή του στην πόλη ο Dr Wang φορούσε διαρκώς μάσκα υψηλής αναπνευστικής προστασίας (respirator) με φίλτρο σωματιδίων που κατακρατεί πάνω από το 95% των σωματιδίων διαμέτρου κάτω από 5 μικροχιλιοστά (μm). Ωστόσο εκτός από τη μάσκα αυτή, που είναι γνωστή ως μάσκα Ν95, δεν φορούσε ειδικά γυαλιά για να προστατεύσει και τα μάτια του.
Αρκετές ημέρες μετά την επιστροφή του από το Ουχάν και πριν αρχίσει η πνευμονία, ο Dr Wang παρουσίασε ερυθρότητα στα μάτια του, την οποία αρχικά δεν αξιολόγησε. Όταν όμως νόσησε με πνευμονία και οι εξετάσεις του έδειξαν ότι έχει μολυνθεί από το νέο κορωνοϊό, συνειδητοποίησε ότι η μόνη πιθανή επαφή που μπορούσε να έχει μαζί του ήταν μέσω των ματιών του.
Η περίπτωσή του δεν είναι η μοναδική που έχει αναφερθεί στην Κίνα. Γι' αυτό τον λόγο, ανάλογη προειδοποίηση έχει απευθύνει και η Αμερικανική Ακαδημία Οφθαλμολογίας (ΑΑΟ), η οποία ενημέρωσε σχετικώς τα μέλη της, δεδομένου ότι στις ΗΠΑ υπάρχουν ήδη κρούσματα του ιού.
Όπως εξηγεί η ΑΑΟ σε σχετικό ενημερωτικό σημείωμα, «προσωπικές μαρτυρίες ασθενών υποδηλώνουν ότι ο νέος κορωνοϊός μπορεί να προκαλέσει επιπεφυκίτιδα και πιθανώς μεταδίδεται όταν μικροσταγονίδια έρχονται σε επαφή με τον επιπεφυκότα. Γι' αυτό τον λόγο, οι ασθενείς που απευθύνονται στους οφθαλμιάτρους με επιπεφυκίτιδα και συμπτώματα του αναπνευστικού και οι οποίοι αναφέρουν πρόσφατα διεθνή ταξίδια, ιδιαίτερα αν πήγαν στην Κίνα, ή των οποίων συγγενείς έχουν επιστρέψει προσφάτως από την Κίνα, μπορεί να είναι μολυσμένοι με τον ιό Covid-19».
Η Ακαδημία συνιστά στους οφθαλμιάτρους να εξετάζουν και να φροντίζουν τους ασθενείς αυτούς φορώντας ειδικά προστατευτικά στη μύτη, στο στόμα και στα μάτια τους. Τη σύσταση αυτή προφανώς πρέπει να ακολουθούν όλοι όσοι φροντίζουν ασθενείς που ενδέχεται να είναι μολυσμένοι με τον νέο ιό ή έχουν ήδη διαγνωστεί με αυτόν.
Πώς μπορεί όμως ο κορωνοϊός να μεταδοθεί χωρίς βήχα και φτάρνισμα; «Κατά την αναπνοή απελευθερώνονται στο αέρα μικροσταγονίδια, που προέρχονται βαθιά μέσα από τους πνεύμονες. Τα μικροσταγονίδια αυτά μπορεί εύκολα να μεταφέρουν παθογόνους μικροοργανισμούς στο επιθήλιο του επιπεφυκότα», απαντά ο χειρουργός-οφθαλμίατρος Δρ. Αναστάσιος-Ι. Κανελλόπουλος, MD, ιδρυτής και επιστημονικός διευθυντής του Ινστιτούτου Οφθαλμολογίας LaserVision, καθηγητής Οφθαλμολογίας Πανεπιστημίου Νέας Υόρκης, NYU Medical School. «Από εκεί, η είσοδος των παθογόνων στον οργανισμό είναι θέμα χρόνου. Ιδιαίτερα οι ιοί που προκαλούν αναπνευστικές λοιμώξεις, μεταδίδονται εύκολα μέσω των ματιών, ακόμα κι αν απλώς τα αγγίξουμε με μολυσμένα χέρια. Γι' αυτό και πάγια σύσταση των υγειονομικών Αρχών είναι να αποφεύγουμε την επαφή των χεριών με τα μάτια, τη μύτη και το στόμα σε περιόδους έξαρσης της γρίπης και του κοινού κρυολογήματος (ιώσεων). Ακόμα και ο κορωνοϊός SARS που προκάλεσε επιδημία σε αρκετές χώρες το 2003, μεταδίδεται εύκολα με την άμεση ή έμμεση επαφή με τους βλεννογόνους των ματιών, του στόματος ή/και της μύτης».
Σύμφωνα με τους Κινέζους επιστήμονες και την ΑΑΟ, εφόσον από τους εκτεθειμένους βλεννογόνους του προσώπου και τα απροστάτευτα μάτια αυξάνεται ο κίνδυνος μετάδοσης του κορωνοϊού SARS, το πιθανότερο είναι πως και η έκθεσή τους στον ιό Covid-19 μπορεί να οδηγήσει σε οξεία λοίμωξη του αναπνευστικού.
Επιπλέον, δεν χρειάζεται να έρθει κανείς σε επαφή με ασθενή για να μολυνθεί. Ολοένα περισσότερα περιστατικά (όπως η περίπτωση του Βρετανού που μόλυνε άλλους 10 ανθρώπους) δείχνουν ότι ο νέος κορωνοϊός μπορεί να μεταδίδεται και από ανθρώπους οι οποίοι δεν έχουν εκδηλώσει συμπτώματα λοίμωξης του αναπνευστικού.
Τα κυριότερα ύποπτα αναπνευστικά συμπτώματα της λοίμωξης από τον νέο κορωνοϊό Covid-19 είναι πυρετός, βήχας χωρίς φλέγματα, κόπωση ή/και δύσπνοια. Τα συμπτώματα αυτά μπορεί να εμφανιστούν 2 έως 14 ημέρες μετά την μόλυνση του ατόμου. Ωστόσο υπάρχουν και άλλα, όπως μυϊκοί πόνοι, πονοκέφαλος, πονόλαιμος, διάρροια, ναυτία και έμετος κ.λπ. Πλέον σε αυτά πρέπει να προστεθεί και η επιπεφυκίτιδα, τονίζει η ΑΑΟ.
Ο επιπεφυκώς είναι ο λευκός χιτώνας του ματιού. Η επιπεφυκίτιδα, δηλαδή η φλεγμονή σε αυτόν, εκδηλώνεται καταρχάς με κοκκίνισμα των ματιών. Ανάλογα με την αιτία της (ιός, βακτήριο ή αλλεργία) μπορεί να υπάρξουν και πρόσθετα συμπτώματα, όπως αίσθημα καύσου (κάψιμο), τσούξιμο, αίσθηση ξένου σώματος μέσα στο μάτι, πυώδη εκκρίματα, αυξημένη παραγωγή δακρύων (δακρύρροια), κνησμός (φαγούρα), οίδημα (πρήξιμο) των βλεφάρων, παροδικό θόλωμα της όρασης («καθαρίζει» όταν ανοιγοκλείνουμε τα μάτια) ή, μερικές φορές, πόνος.
Σημειώνεται ότι ο Dr Wang είναι ένας από τους ασθενείς με λοίμωξη από το νέο κορωνοϊό που έγιναν καλά. Ήταν ο πέμπτος ασθενής στο Πεκίνο που ανάρρωσε και πήρε εξιτήριο από το νοσοκομείο.
Σύμφωνα με ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Αλμπέρτα στον Καναδά, ένα ακόμα σημάδι μπορεί να μαρτυρά μόλυνση από τον κορωνοϊό, τα ερεθισμένα μάτια.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα ευρήματα που δημοσιεύτηκαν στο Journal of Ophthalmology, η επιπεφυκίτιδα και η κερατοεπιπεφυκίτιδα ενδέχεται να αποτελούν αρχικά συμπτώματα. Στη μελέτη συμπεριλήφθηκε και η περίπτωση μιας γυναίκας στο Έντμοντον του Καναδά.
Τον Μάρτιο, μια 29χρονη γυναίκα έφτασε στο Οφθαλμολογικό Κέντρο του Νοσοκομείου Royal Alexandra της Αλμπέρτα με σοβαρή επιπεφυκίτιδα και κάποια προβλήματα στο αναπνευστικό. Έπειτα από αρκετές ημέρες νοσηλείας με μικρή μόνο βελτίωση, η ασθενής, η οποία είχε εσχάτως επιστρέψει από ταξίδι στην Ασία, υποβλήθηκε σε τεστ κορωνοϊού. Το αποτέλεσμα ήταν θετικό.
Το ενδιαφέρον στην περίπτωση της 29χρονης, κατά τον Carlos Solarte, βοηθό καθηγητή στο Τμήμα Οφθαλμολογίας του Πανεπιστημίου της Αλμπέρτα, είναι πως απουσίαζαν ενδεικτικά για Covid-19 συμπτώματα του πυρετού ή του βήχα. To κύριο σύμπτωμα ήταν τα ερεθισμένα μάτια.
Σύμφωνα με τον Δρ. Solarte, ακαδημαϊκές μελέτες στην αρχή της πανδημίας επιβεβαίωσαν την επιπεφυκίτιδα ως ένα δευτερογενές σύμπτωμα σε περίπου 10-15% των περιπτώσεων COVID-19.
Έκτοτε, οι επιστήμονες έχουν διευρύνει τις γνώσεις τους για το πώς μπορεί να μεταδοθεί ο ιός και να επηρεάσει τους βλεννογόνους του σώματος, όπως τον επιπεφυκότα, τη λεπτή ημιδιαφανή μεμβράνη που καλύπτει την μπροστινή επιφάνεια του ματιού.
Κατόπιν των νέων ευρημάτων, συνιστάται από τους ειδικούς οι οφθαλμίατροι να λαμβάνουν τα απαραίτητα μέτρα προστασίας, καθώς οι παθήσεις των ματιών επιπεφυκίτιδα και η κερατοεπιπεφυκίτιδα πρέπει να προσεγγίζονται ως συμπτώματα πιθανής μόλυνσης από τον νέο κοροναϊό.
