Ο… τρόμος των Χριστουγέννων και οι πέντε «βόμβες» που -αν σκάσουν- μπορούν να διαλύσουν την ελληνική οικονομία!
Άκρατη αισιοδοξία επικρατεί στο οικονομικό επιτελείο, ότι παρά την πανδημία το 2021 θα έρθει «εκρηκτική» ανάπτυξη της τάξεως του 7,5%.
Οι προβλέψεις των επιδημιολόγων δεν ακούγονται το ίδιο αισιόδοξες, ενώ τα κρούσματα βρίσκονται καθημερινά σε τριψήφιο νούμερο, διατηρώντας ανοιχτό το σενάριο για νέο lockdown, που κατά τον Χρήστο Σταϊκούρα θα είναι καταστροφικό για την οικονομία, αλλά διαχειρίσιμο (επειδή υπάρχουν ταμειακά διαθέσιμα 37,5 δισ. ευρώ).
Φαίνεται ότι υπάρχουν πέντε κρίσιμα σημεία που αποτελούν ρίσκο για την ανάπτυξη. Εξελίξεις που μπορεί να ανατρέψουν ακόμα και τις πιο αισιόδοξες εκτιμήσεις.
- Νέα πτώση του τουρισμού
Η «βαριά βιομηχανία» της χώρας συνεισφέρει στα κρατικά έσοδα περίπου 18 δισ. ευρώ κάθε χρόνο. Φέτος εκτιμάται ότι θα περιοριστεί στα 3 δισ. ευρώ, όσο δηλαδή ένας ετήσιος ΕΝΦΙΑ. Μια επανάληψη της καταστροφικής χρονιάς ενδεχομένως να είναι ολέθρια για τον τουριστικό κλάδο και την εστίαση, ενώ θα δημιουργήσει και μεγάλη «τρύπα» στα κρατικά έσοδα. Το ζήτημα όμως είναι ότι εν μέσω κορωνοϊού η πορεία του τουρισμού είναι καθαρά εξωγενής παράγοντας, αφού παίζουν ρόλοι οι πολιτικές των άλλων χωρών. Για παράδειγμα, αν μια χώρα επιλέξει (όπως πέρυσι η Αγγλία) την «ανοσία της αγέλης», η Ελλάδα θα αναγκαστεί να κλείσει τα σύνορα γι΄ αυτούς τους τουρίστες το ερχόμενο καλοκαίρι. Ακόμα και αν η κυβέρνηση κάνει τα πάντα τέλεια, ο τουρισμός θα κριθεί από τις επιλογές άλλων κυβερνήσεων, καθιστώντας τον Προϋπολογισμό του 2021 καθαρά αβέβαιο για εξωτερικούς παράγοντες. - Το εμβόλιο του κορωνοϊού
Κρίσιμο σημείο για το τέλος της υγειονομικής κρίσης είναι ο χρόνος που θα βγει στην αγορά το εμβόλιο για την αντιμετώπιση του κορωνοϊού. Πολλές εταιρίες αγωνίζονται για να βρουν πρώτες το εμβόλιο, ωστόσο φαίνεται ότι είναι μια δύσκολη εξίσωση, καθώς για το τέλος της πανδημίας πρέπει να υπάρχει και αποτελεσματικότητα, χωρίς περιπλοκές. Αν το εμβόλιο καθυστερήσει να έρθει στην ελληνική αγορά, θα συμπαρασύρει και την επιστροφή της οικονομίας σε κανονικούς ρυθμούς, αφού θα παραμένει ο κίνδυνος για συνέχιση των έκτακτων μέτρων και η απειλή μιας ενδεχόμενης καραντίνας που «γονατίζει» την ψυχολογία της αγοράς. - Πόσοι θα κάνουν το εμβόλιο
Ακόμα ένας κρίσιμος παράγοντας, που έχει μπει σαν αστερίσκος στις εξισώσεις του οικονομικού επιτελείου, είναι πόσοι από τους πολίτες θα κάνουν το εμβόλιο. Δεν ανησυχούν για αντιεμβολιαστικό κίνημα, αλλά αν οι ευπαθείς ομάδες και οι ομάδες υψηλού κινδύνου θα σπεύσουν να εμβολιαστούν άμεσα, ώστε να αποκτήσουν τα απαραίτητα αντισώματα. Από τη στιγμή που θα έρθει το εμβόλιο, η κοινωνία θα χρειαστεί λίγο χρόνο για να «μηδενίσει» τα κρούσματα και να επιστρέψει στη φυσιολογική ζωή. Οσο και να φαντάζει απίστευτο, στο υπουργείο Οικονομικών παρακολουθούν στενά την πορεία των ερευνών για το εμβόλιο, την τιμή που θα βγει στην αγορά, αλλά και τις διαθέσιμες ποσότητες που θα μπορεί να λάβει η χώρα μας. - Νέα καραντίνα
Αν και το απεύχονται, στο υπουργείο Οικονομικών έχουν κοστολογήσει εδώ και καιρό το ενδεχόμενο νέου lockdown στην Αττική και σε όλη τη χώρα. Ενα προσωρινό κλείσιμο της Αττικής (συνεισφέρει στο 50% του ΑΕΠ) θα κοστίσει 1-2 μονάδες του ΑΕΠ, δηλαδή 1,8 δισ. – 3,6 δισ. ευρώ. Αν πάμε σε μια δεύτερη γενικευμένη καραντίνα (κάτι που αποκλείεται από την κυβέρνηση), το κόστος εκτοξεύεται στα 5,5 δισ. – 6 δισ. ευρώ. Σε αυτό το σενάριο μάλιστα η κυβέρνηση θα πρέπει να φέρει νέα έκτακτα μέτρα στήριξης εργαζομένων και επιχειρήσεων, όπως επίδομα για τις μέρες της καραντίνας, νέες αναστολές πληρωμής φόρων και δόσεων, αλλά και άδειες για τους εργαζόμενους γονείς, αφού θα πρέπει να κλείσουν και τα σχολεία. - Δικαστικές αποφάσεις
Μεγάλο «αγκάθι» για τα κρατικά ταμεία είναι οι δικαστικές αποφάσεις. Το αναφέρουν άλλωστε όλες οι εκθέσεις των θεσμών. Οι δικαστικές υποθέσεις δεν είναι τίποτα άλλο από τα αναδρομικά των συνταξιούχων. Το Συμβούλιο της Επικρατείας αποφάσισε ότι θα πρέπει να επιστραφούν χρήματα ύψους 1,4 δισ. ευρώ στο τέλος Οκτωβρίου σε 1.100.000 συνταξιούχους – 350.000 συνταξιούχους του Δημοσίου και σε 750.000 συνταξιούχους του ιδιωτικού τομέα. Ωστόσο, νομικοί κύκλοι έχουν τονίσει εδώ και καιρό ότι η απόφαση αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο για αναδρομικά σε επικουρικές συντάξεις και δώρα. Η κυβέρνηση απορρίπτει αυτό το σκεπτικό, αφού δεν έχει να δώσει 2,5 δισ. ευρώ που αντιστοιχούν σε ενδεχόμενα αναδρομικά για επικουρικές και δώρα. Οι συνεχείς αναφορές της Κομισιόν, όμως, δείχνουν ότι οι θεσμοί ανησυχούν ότι αποφάσεις με «διπλές» αναγνώσεις δεν βοηθούν, και αφήνουν ανοιχτό το παράθυρο για νέες μελλοντικές διεκδικήσεις. Αλλωστε, το Ελεγκτικό Συνέδριο δεν έχει αποφανθεί οριστικά αν θα πρέπει να επιστραφούν αναδρομικά για περικοπές των δύο νόμων, 4053 και 4091 του 2012, και, το κυριότερο, εάν αυτά θα αφορούν μόνο 11 μήνες (Ιούνιος 2015 – Μάιος 2016) ή μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.
Τρέμουν ένα lockdown τα Χριστούγεννα
Στο οικονομικό επιτελείο απεύχονται και κάτι ακόμα: σε περίπτωση που έρθει ένα lockdown -κάτι που επιμένουν ότι δεν το επιθυμούν- δεν θέλουν να σκεφτούν καν το ενδεχόμενο να πραγματοποιηθεί μέσα στις γιορτές των Χριστουγέννων, μια περίοδο που κινείται η αγορά. Δεν είναι όμως, μόνο αυτό.
Το κράτος θα αναγκαστεί να δώσει ανάσα στις επιχειρήσεις και για το δώρο, που είναι ένας ολόκληρος μισθός. Ακόμα και αν δώσει παράταση στην καταβολή του, θα λείψει από την αγορά σε μια κρίσιμη περίοδο, λίγο πριν κλείσει ο φετινός προϋπολογισμός.
ΑΠΗΔΑΛΟΣ ΝΑΥΣ BLOG
